Waterlinieommetje Muiden

Muiden staat natuurlijk bekend om het Rijksmuseum Muiderslot. Dit slot alleen al is meer dan een bezoek waard. Het slot speelde vroeger een belangrijke rol bij de verdediging van Holland en vertelt nu de geschiedenis van Muiden. Muiden biedt echter veel meer! Bezoek ook Forteiland Pampus, de Grote Zeesluis, de oostelijke vestingwallen, de Kazerne en de Bruine Vloot. In de musea wordt de geschiedenis van de Hollandse Waterlinie, de Middeleeuwen en de Gouden Eeuw verteld. Naast een groot cultureel aanbod kunt u in Muiden lekker varen, fietsen en wandelen. Zo zijn er verschillende stadswandelingen met gids langs de historische bouwwerken van Muiden. Bent u uitgewandeld of- gefietst? Dan biedt Muiden een ruim en gevarieerd aanbod aan brasserieën, cafés en restaurants. Tot ziens in Muiden!

Muiden met het Muiderslot

Muiden is tot in de 16de eeuw min of meer een open stadje gebleven met wallen en grachten maar grotendeels zonder hoge stenen muren en stadspoorten. Voor de verdediging van Muiden werd namelijk zondermeer vertrouwd op het Muiderslot. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog zijn bredere grachten, hogere stadswallen met bastions en stadspoorten aan beide zijden van de Vecht aangelegd. Ook om het Muiderslot heen werd een omwalling aangebracht in de vorm van een vierhoek met een halve bastion op elke hoek. De vesting hield goed stand tijdens de oorlog van 1672-1673. Direct na deze oorlog is in de Vecht een grote zeesluis gebouwd.

De vestingwerken van Muiden zijn redelijk goed bewaard gebleven. Nog elf van de oorspronkelijke twaalf bastions kunnen in de omwalling onderscheiden worden. In de grachten liggen nog enkele goed zichtbare beren (een gemetselde dam in een vestinggracht) en een ravelijn (een versterkt eiland gelegen in de vestinggracht) met daarop het zogenaamde Muizenfort. Het Muizenfort werd gebouwd rond 1875 als versterking van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het gold als schakel tussen die verdedigingslinie en de Stelling van Amsterdam. Andere militaire relicten betreffen de Westbatterij met torenfort, een kazerne en enkele kanonremises.

Wandeling, 4,5 km

Bezoekt u deze pagina met uw mobiel? Volg deze downloadlink .

Wandeling

1. Vanaf de parkeerplaats langs de A1, bij de Mariahoeveweg, over een brug de oude vesting binnenwandelen. Hier is ook een kleine schutsluis die de oostelijke verdedigingsgracht met de Vecht verbindt.
2. Langs het Ravelijnspad zijn de vestingcontouren duidelijk te herkennen. Rechts ligt een gedeelte van de stadsgracht en even verderop een ravelijn.
3. Het Muizenfort, op het ravelijn aan de overkant, werd in 1874 gebouwd ter bescherming van de Naardertrekvaart. Het dankt zijn naam aan de kleur van de grauwe uniformen van de soldaten die daar gelegerd waren. Door de ligging op een ravelijn was het fort moeilijk in te nemen. Tegenwoordig heeft het de functie van museum. Tegenover het Muizenfort liggen een oude kazerne en de Ossenmarkt.
4. Het Muiderslot verrees omstreeks 1280 op bevel van de Hollandse graaf Floris V.
5. De Grote Zeesluis van Muiden werd gebouwd in 1673 en 1674. Muiden was honderden jaren een belangrijk scheepvaartknooppunt tussen Amsterdam en de Rijn. De ijzeren draaibrug over de Vecht dateert uit 1870. Tot 1940 reed over deze brug en door de smalle straten van het stadje ook de Gooische Stoomtram.
6. De Westbatterij met het torenfort was bedoeld ter verdediging van de Zeedijk. Het complex werd voltooid in 1850. Van hieraf is ook het in de toenmalige Zuiderzee gelegen Fort Pampus (1870) te zien.
7. Vanaf de Westzeedijk, ter hoogte van het achterliggende fort vooruit kijkend, is links van het Muiderslot een stenen beer (dam) te zien op de scheiding van het binnen- en buitenwater. De bovenkant van de beer loopt spits toe (de ezelsrug), wat het al vrijwel onmogelijk maakte er overheen te komen. Om dat nog verder te bemoeilijken werden een of meer hoge stenen obstakels gebouwd: ‘monniken’ of ‘poppen.’ Bijzonder is, dat in deze beer een inlaatsluis voor inundaties gemaakt is.

1. Bij de Raadtsingel, de voormalige westelijke verdedigingswal, steken we even de Muidertrekvaart over, aangelegd halverwege de 17e eeuw. In de 17e eeuw waren de trekschuiten een zeer belangrijk middel van personenvervoer. Aan de noordkant van de trekvaart die naar Amsterdam leidde, loopt het Kruitpad. Deze naam verwijst naar de vroegere fabriek, die in 1702 begon als kruitmolen De Krijgsman. De kruitfabriek van Muiden werd in 2004 gesloten als reactie op de vuurwerkramp in Enschede.
2. Op dit gedeelte van de vestingwerken heeft eeuwenlang korenmolen De Spiering gestaan. De molen is verdwenen. De Weesperpoortsluis uit 1739 moest ervoor zorgen dat het water uit de Muidertrekvaart niet wegstroomde naar het inundatiegebied. Even verderop is nog de oude beer te zien, verscholen onder een bruggetje. Beide waterwerken waren van groot strategisch belang.
3. De gotische Nicolaaskerk met verdedigingstoren uit de 12e eeuw grenst aan nieuwbouw uit de jaren ‘80. Hier stond vanaf de 17e eeuw de voor Muiden belangrijke zoutfabriek van Bouvy.